Muziekleer

Auteur: A.R. Peters,


Inleiding

"Music is completely untouchable.
I will not let mr.Mengele destroy the beauty of Träumerei for me."

Anita Lasker-Wallfisch (1925..), speelde Träumerei van Schubert voor Mengele in Auschwitsch.

Tunes for Tyrants part 3, BBC4, broadcast 16 Oct. 2017

Onlangs ben ik me - na decennia - weer in muziek gaan verdiepen. Terugdenkend realiseer ik me dat ik best veel muziekonderwijs heb gehad: zingen natuurlijk op de kleuterschool, maar ook echte muziekles op de lagere en middelbare school; en als tiener heb ik ook gitaarlessen genomen en noten leren lezen op de muziekschool, en akkoorden leren spelen want ik wilde rockster worden (nog steeds wel eigenlijk...).

Ik heb er weinig van opgestoken. Ik heb ook weinig muzikaal talent, kan vaak niet eens horen of een toon hoger of lager is dan een andere, en klassieke muziek vind ik - met keizer Jozef II - "te veel noten" hebben.

Maar ondanks alle lessen heeft er ook wel wat aan het onderwijs geschort. Natuurlijk, je moet vooral luisteren en oefenen. Maar meer uitleg had voor mij verhelderend gewerkt. Tot voor kort dacht ik dat een terts 1/3 van een octaaf is (klopt ongeveer), en een kwint 1/5 deel (klopt niet); en niemand had me ooit uitgelegd waarom er 7 tonen in een octaaf (!) zitten.

Ik pakte laatst mijn boekje "Eenvoudige muziekleer deel 1" uit de kast. 27e druk 1980, maar stamt uit 1930. De hoofdleraar van de muziekschool verliest zich al snel in de finessen van de notatie. Je moet snel alle toonladders met kruizen en mollen uit het hoofd leren construeren, op p.24 staan er al 7. De leraar vertelt nog wel wat een toonladder is, maar verzuimt uit te leggen waarom er maar 7 tonen in zitten, en waarom die niet gewoon op gelijke intervallen liggen, en waarom we met C beginnen i.p.v. A, en waarom de notenbalk maar 5 lijnen heeft waar die 7 noten niet lekker in liggen, en waarom we niet gewoon A t/m L tellen maar ingewikkeld moeten gaan doen met Ais en Bes en zelfs Fisis.

Gelukkig is er nu Wikipedia en begin ik eindelijk te begrijpen hoe muziek in elkaar steekt. Hieronder een verslag van wat ik geleerd heb. Ik wou dat iemand mij dit alles 40 jaar geleden had uitgelegd. Ze moeten op de middelbare school gewoon echt beginnen met Pythagoras - die harmonie der sferen is toch minstens zo mooi als zijn driehoeksstelling?

EN: